Ontdek jouw verborgen impact op de planeet
Ben je benieuwd wat jouw ‘ecologische voetafdruk’ is? Doe eens een test! En ontdek waar jouw footprint door wordt bepaald. Je ziet dan in één opslag wat jouw grootste impacts zijn én wat je al heel goed doet. Zo kun je aan de slag met de grote dingen die écht verschil maken! De meeste impact heeft al plaatsgevonden nog voordat we een product in de winkel kopen. Als je die verborgen impact ook meeneemt, kun je veel effectiever verduurzamen. Dat is goed nieuws.
Wat betekent ecologische voetafdruk?
In deze blog laat ik je zien hoe groot mijn footprint is en hoe ik hiermee omga. Voetafdruk, voetprint, footprint… wat is dat eigenlijk?
‘Een ecologische voetafdruk is de impact van een persoon op zijn omgeving aan de hand van zijn gedrag en leefstijl. Dit gedrag omvat de woonsituatie, voedselpatroon, mobiliteit, consumptie en afvalverwerking.’
Andere methoden zijn: hoeveel aardes zijn er nodig om in mijn behoeftes te voorzien? Of anders geformuleerd: wanneer is mijn Earth Overshoot day? (de dag waarop je net zoveel natuurlijke middelen hebt verbruikt als de aarde in één jaar kan vernieuwen).
Je ecologische footprint gaat verder dan een ‘carbon footprint’. Je carbon footprint geeft alleen aan hoeveel CO2 je uitstoot.
Welke tools bestaan er?
Er zijn verschillende tools om je footprint te berekenen. Zo hebben bijvoorbeeld WWF, Milieu Centraal en mijn verborgen impact allemaal een tool ontworpen om jou jouw footprint te laten berekenen. Ik heb mijn verborgen impact gebruikt. Een methode die ontwikkeld is door ontwerper, spreker en auteur Babette Porcelein. Ze schreef o.a. het boek ‘Het Happy 2050 Scenario’; een compleet plan van aanpak voor een veilige planeet, een geïnspireerde crew, een integer beleid, ecopositieve productie zonder verborgen impact, een gezonde economie en gelijke kansen op welzijn voor iedereen. Benieuwd naar een samenvatting van dit 473-bladzijde dikke plan? Let me know!
Waar wordt mijn footprint door bepaald?
Eten en drinken
dranken | Hoeveel calorieën eet ik op een dag? Uhm.. dat weet ik niet precies. Ik brunch, eet twee of drie stuks fruit, dineer en snaai. 2002 kCal per dag gok ik! “ik hou me aan de richtlijnen”. Ik drink 1,5 liter water, drink gemiddeld twee glazen sap per week, vier kopjes koffie, twee koppen thee, soms een glaasje fris, soms een glaasje wijn en sterke drank sla ik over.
Vlees en vis | Oh oh… daar gaan we al. Hoeveel porties vlees en vis eet ik per week? Sinds ik weer thuis woon, eet ik ‘wat de pot schaft’. Mama kookt en vegetarisch is vooralsnog optie in huize Dannenberg. Ik eet gemiddeld vier porties vlees of vis per week. (Ik eet kleine beetjes en consumeer bewust: vlees eet ik alleen van de slager (van Nederlandse bodem dus), Reggestreek Natuurvlees of MasterMeat. Vis komt van de supermarkt, maar we eten alleen vis met een MSC of ASC keurmerk.
Zuivel en eieren | Melk alleen in de cappuccino. Eén glas per week. Zuivel soms, twee bakjes per week? Ik lust wel graag een ijsje. Kaas… ai…… ik eet bijna elke dag een broodje kaas, en in weekend blokjes kaas. Ik vul 12 porties kaas per week in. Eieren? Ook heerlijk. Wel vaak biologisch, of van bekenden. Elke week eet ik zo’n vier eitjes.
Kleding
Hier geef ik niet zo veel om. Ik wil er ‘representatief’ bijlopen, maar daar is alles ook wel mee gezegd. Ik koop denk ik 5 kledingstukken per kwartaal. Vinted is m’n reddende engel. En ik heb geluk: ik krijg regelmatig kleding van vriendinnen of m’n tante. Na zo’n twee jaar met duurzaamheid bezig te zijn, is de helft van mijn kledingkast tweede of misschien wel derdehands. Ook laat ik regelmatig iets repareren! Schoenzolen, ritsen, gaatjes. Oma kan goed naaien! Als ik wel iets nieuws koop, kijk ik naar duurzame merken en betaal ik liever iets meer zodat het lang meegaat.
Spullen
Hoeveel geld ik uitgeef aan spullen? Hoewel ik een minimalistische mindset heb, heb je toch regelmatig iets nieuws nodig. probeer maximaal €700,00 per maand uit te geven aan niet vaste-lasten. Maar hoeveel daarvan naar spullen gaat? Heel soms een nieuwe laptop, telefoon, oordopjes of elektrische tandenborstel o.i.d. €100,00 per jaar aan digitale dingen, €50,- elektrisch, €200,00 aan boeken (9/10 keer tweedehands) en €500,- aan overige spullen (maar ik ben thuiswonend, dus dat wordt vast nog anders).
Wonen
Ik zei het al; thuiswonend. Ons huis is ongeveer 100 M2. We wonen hier met vijf mensen. Ons energielabel is A. We verbruiken 3500 kWh per jaar aan stroom en 1800 kuub gas. Niet energieneutraal, maar wel goed geïsoleerd. Ik ben benieuwd wat mijn footprint is zodra in tiny woon :D. Ik probeer snel te douchen. En niet elke dag. gemiddeld is dat zeven minuten per dag. En ga in de wintermaanden zeker twee keer per maand in bad, dus gemiddeld één keer per maand. We hebben wel zonnepanelen op het dak voor energieverbruik in de badkamer.
Auto
Ik reed afgelopen 1,5 jaar 30.000 km per jaar. Vooral voor werk, en een beetje hobby. In mijn private-lease autootje. Een Peugeot E208 uit 2020. Uh… meestal zit ik daar alleen in, maar ik biedt hem ook aan via Snappcar! Want ik weet dat de acht miljoen Nederlandse auto’s gemiddeld 23 uur per dag stilstaan. Hij wordt af en toe in het weekend meegenomen door iemand anders. Ik vul 1,3 inzittenden gemiddeld in. En de garage is eigenaar, dus twee eigenaren. De auto weegt 1400 kg. Ik werk vaak in het buitengebied. Moeilijk te bereikbaar met het OV. Oohja, heel leuk. Ik deel een laadpaal met mijn buurman. Nouja, eigenlijk mag ik gewoon zijn laadpaal gebruiken en verrekenen we dat later. Deeleconomie for life! Cool.
Vliegen
Ik vlieg één of twee keer per jaar, maar ben hierin wel veranderd. Tijdens mijn studie reisde ik vaak en meestal met het vliegtuig. Ik was toen nog minder met het onderwerp bezig. Maar na de Master Circulaire Economie en veel te hebben gelezen, probeer ik binnen Europa niet meer te vliegen en vaker op vakantie te in de buurt. Een weekendje Zeeland, of een lang weekend Berlijn…. Echter staat er wel weer een reis gepland naar een ander continent. Ik vul 16 uur per jaar in. Twee opstijgingen.
Openbaar vervoer
Bijna nooit meer… 1 km per week met de trein. Een metro of tram heb ik maar enkele keren ingezeten. Meestal in het buitenland. Waarom vragen ze niet naar de fiets? Binnen Rijssen fiets ik heel veel!
Mijn resultaat (:/)
Als iedereen leeft zoals jij, dan hebben we 3,1 aardes nodig. Vertaalt naar mijn Earth Overshoot Day, dan heb ik 26 april 2023 al mijn natuurlijke middelen al verbruikt. Sjeetje… En ik doe nog wel zo m’n best….
En ook elektrisch rijden doet et em dus niet hè, tenminste gemeten in footprint dan. Het is bij uitstek mijn categorie met mijn grootste impact. Hoewel ik minder vaak alleen zou moeten rijden, ben ik wel blij met mijn autootje. Hij geeft me vrijheid. En niet meer hoeven tanken voelt ook goed, want uiteraard draagt elektrisch rijden wel aan het bereiken van een fossielvrije economie en daarmee een schoner milieu met minder aerosolen (hier lees je meer). Let wel op de bron waarmee je jouw auto oplaadt en… rijd hem helemaal op. Het produceren van een nieuwe auto kost namelijk evenveel energie als zes jaar autorijden; dat is verborgen impact. Als je je oude auto inruilt voor een energiezuinige variant, ga je daarom pas na dertien jaar energie besparen.
Spullen… hoe weinig ik voor m’n gevoel ook koop. Ook ik ben verknocht aan mijn levensstijl vol handige (digitale) spullen zoals mijn laptop, telefoon, oordopjes, bijhorende opladers en ja.. mijn boeken. En wat betreft cadeautjes voor anderen? Natuurlijk stop ik daar niet mee, maar ik koop geen onzin meer en geef dan toch liever geld. Moedig elkaar aan om onnodige cadeaus te kopen! Veel mensen zijn hier eigenlijk wel blij mee.
De impact van ons huis en mijn vis- en vleesconsumptie valt me dan weer mee. Ik had verwacht dat deze veel groter zou zijn. Ik ben een tijdje vegetarisch geweest, maar blijf het lastig vinden hoor. Met name als andere mensen voor me kookten, of mams de gehakt door de macaroni gooide. Voor nu probeer ik ‘plantaardiger’ te eten en heb ik mezelf tot ‘nepvegetariër’ gedoopt.
Tsja.. en inderdaad vliegen. ‘Slechts’ één keer per jaar, maar toch is de impact enorm. Om je een beeld te geven: de CO2-uitstoot van een retourtje Amsterdam-Barcelona staat gelijk aan de CO2-uitstoot van zo’n 562 wasbeurten per persoon. Eén retourtje Bali heeft per persoon evenveel klimaatimpact als vier jaar autorijden. En een opstijgende Boeing 747 stoot evenveel (ultra)fijnstof uit als één miljoen vrachtwagens (!!!). Ik ben benieuwd in hoeverre elektrisch vliegen een oplossing is.
Ik klik op de knop: wat kan ik doen? En lees wat tips.
Korte afstanden kun je het beste lopen of fietsen, heb je een kleine auto? Rijd hem dan op en koop geen nieuw of elektrisch model.
Over vliegen staat vermeld: tja, je voelt hem misschien al aankomen… vermijd vliegen zo veel mogelijk, het is nou eenmaal heel schadelijk. Wil je toch vliegen? Kies dan een vlucht zonder stap, dat scheelt veel impact die ontstaat tijdens het opstijgen. Binnen Europa zijn gelukkig steeds meer treinverbindingen. Qua tijd scheelt het op sommige trajecten amper, en als de prijs je tegenhoudt, bedenk dan dat de spotgoedkope prijzen van vliegtickets ver afstaan van de ‘echte prijs’ van vliegen.
Op gebied van spullen kun je jezelf het beste de vraag stellen: heb ik dit ècht nodig? Kun je niet zonder? Kijk dan of je het tweedehands kunt kopen, of kunt lenen of huren. De impact van het maken van elektronica is vooral groot (denk al die bijzondere grondstoffen die daarvoor uit mijnen gehaald moet worden). Probeer het aanschaffen van elektronica daarom zo lang mogelijk uit te stellen en kies voor een refurbished exemplaar.
Onderaan de pagina dat ik mijn uitstoot kan compenseren met 2230 bomen. Dat is 4.4 hectare bos. 10% daarvan gelukt! Wil je weten hoe? Dat lees je hier. Je kunt je footprint, rit of vlucht ook compenseren door bomen te planten via Trees for All.
Wat kun je nog meer doen?
Waar je misschien minder vaak over nadenkt maar ook verschil mee kunt maken is, nadenken over bij welke bank, pensioenfonds en verzekeraar je aangesloten bent. Jouw bank gebruikt je spaargeld om te investeren in bedrijven. Jouw verzekeraar belegt met jouw verzekeringspremie en jouw pensioenfonds belegt jouw pensioenpremie. De eerlijke geldwijzer zoekt uit waar jouw geld terecht komt. Ze onderzochten waar banken jouw geld in investeerden en onderscheidden zeven categoriën: arbeidsrechten, belastingen, corruptie, dierenwelzijn, gendergelijkheid, gezondheid en klimaatverandering.
Qua bank zit je bij de volksbank (ASN, Regiobank, SNS) en Triodos het beste. Van de verzekeraars scoort a.s.r. het beste en bij de pensioenfondsen scoren de organisaties heel verschillend per categorie. Kijk maar eens.
Conclusie
Er is ruimte voor verbetering hè? Eén ding is zeker: de planeet kan onze westerse lifestyle absoluut niet aan. Toch ben ik tevreden met waar ik nu sta. Ik leer elke dag, bouw steeds gezondere en duurzamere gewoontes en voer steeds vaker mooie gesprekken over het onderwerp en alles wat ermee te maken heeft. In 2023 hoop ik te verhuizen naar mijn tiny house, ga ik weer lekker m’n eigen boodschapjes doen en vlieg ik zo weinig mogelijk. Ik ben benieuwd wat deze veranderingen met mijn ecologische footprint doen.
Ik ben benieuwd hoe jij ervoor staat. Laat je het aan me weten?
